Klei

je kunt engobes aanbrengen op leerharde klei en daarna biscuit bakken. Vervolgens is het mogelijk om een transparant glazuur over het werk aan te brengen en het opnieuw te bakken. Dit proces wordt vaak toegepast om het ontwerp te beschermen en de kleuren van de engobe meer diepte te geven. Hier zijn een paar aandachtspunten:

1. Hechting van het glazuur: Zorg ervoor dat de engobe goed aan de klei hecht tijdens het biscuit bakken. Dit betekent dat je geen dikke of slecht gedroogde lagen engobe moet aanbrengen, omdat deze kunnen barsten of loslaten.
2. Geschikte glazuur: Gebruik een transparant glazuur dat compatibel is met de gebruikte klei en engobe. Let op de baktemperaturen van zowel het glazuur als de engobe om scheuren of andere ongewenste effecten te voorkomen.
3. Kleurverandering: Houd er rekening mee dat het glazuur de kleuren van de engobe kan beïnvloeden. Transparante glazuren kunnen soms een lichte kleuring hebben (bijvoorbeeld een groene of blauwe tint), afhankelijk van de samenstelling.
4. Aanbrengen van glazuur: Zorg ervoor dat het biscuitgebakken oppervlak schoon en stofvrij is voordat je het glazuur aanbrengt. Je kunt het glazuur dompelen, spuiten of met een penseel aanbrengen, afhankelijk van je voorkeur en de gewenste afwerking.

Met deze aanpak kun je zowel de decoratieve eigenschappen van de engobe als de functionele voordelen van glazuur combineren. Laat weten als je meer tips nodig hebt!

1. Klei

• Type: Kies een rode klei met fijne chamotte (0-10% en maximaal 0.2 mm). Dit maakt het gemakkelijker om gedetailleerd te krassen zonder dat de grovere deeltjes in de weg zitten.
• Aanbevolen opties:
  • Terracotta klei: Bijvoorbeeld Terracotta 112 van Potclays of een soortgelijke rode klei.
  • Fijn chamotte: Een fijne, minder grove variant voorkomt dat de vaas barst of te zwaar wordt bij het opbouwen.

2. Engobe

• Samenstelling: Een engobe is meestal gemaakt van witte of gekleurde vloeibare klei (slip). Gebruik engobes die geschikt zijn voor toepassing op rode klei, omdat deze voldoende dekkend moeten zijn om de ondergrondkleuren te maskeren.
• Zelf maken:
  • Meng witte kleipoeder met water en voeg keramische kleurstoffen of oxides toe.
  • Voor een goede hechting op de rode klei: voeg een beetje frit of natriumcarbonaat toe aan je engobe.
• Techniek:
  • Breng de engobe aan op leerhard werk, niet op volledig droge klei.
  • Zorg dat je lagen dun houdt en goed laat drogen voor je gaat krassen (sgraffito).

3. Sgraffito (Krassen)

• Gebruik fijne tools zoals naalden, mesjes of een sgraffitopen. Experimenteer met verschillende dieptes om contrasterende lijnen te creëren.
• Voor een gelijkmatige afwerking kun je een sjabloon gebruiken of vrij ontwerpen.

4. Glazuur

• Type:
  • Een transparant, glanzend glazuur versterkt de kleuren van de engobe en geeft een beschermende laag.
  • Kies een transparant glazuur dat geschikt is voor lage temperaturen (bijvoorbeeld 1040–1100 °C voor terracotta).
• Aanbevolen producten:
  • Een loodvrij transparant glazuur, zoals Amaco Transparent Glossy.
  • Indien je matte afwerking wilt, kies dan een matte transparante variant.
• Aanbrengen:
  • Breng een dunne laag glazuur aan (bijvoorbeeld door dompelen of spuiten), zodat het patroon van het sgraffito goed zichtbaar blijft.

5. Bakken

• Biscuitbak: Eerste stook op 950–1000 °C. Dit maakt de klei hard maar poreus genoeg voor glazuurhechting.
• Glazuurstook: Stook afhankelijk van de glazuur en klei tussen 1040–1100 °C. Controleer de specificaties van zowel klei als glazuur.

6. Extra Tips

• Opbouwen: Gebruik de plak- of coiltechniek voor grote vormen. Laat de lagen tussendoor drogen om instorting te voorkomen.
• Drogen: Droog je vaas langzaam en gelijkmatig om scheuren te vermijden, vooral bij grote stukken.
• Experimenteren: Test engobes en glazuren eerst op een kleiner stuk om de interactie tussen kleuren en transparantie te zien.

Er zijn verschillende plekken waar je een keramiekoven kunt huren om je werk te stoken. Hier zijn enkele opties:

1. Silex Stookservice (Den Bosch en Zwolle)
   Bij Silex kun je gebruikmaken van zowel een hele oven als een gedeelde oven. De prijzen beginnen bij €8,15 per kilo voor biscuitstoken en €10,05 per kilo voor glazuurstoken. Ze hebben ook specifieke tarieven voor kleinere ovens en ovenplaten, afhankelijk van je behoeften​Atelier TerrAzul​Silex.
2. Atelier TerrAzul (Wijchen)
   Hier kun je een 170-liter oven huren voor biscuitbakken (€6 per kilo) of glazuurstoken (€7 per kilo). Ook is het mogelijk om de volledige oven te reserveren voor €85 (biscuit) of €95 (glazuurstook). Dit atelier biedt ook creatieve werkplekken​Atelier TerrAzul.
3. De Haagse Werkplaats (Den Haag)
   In deze werkplaats betaal je €15 per ovenplaat (met een diameter van 32 cm en een hoogte van 10 cm). De oven wordt gestookt zodra er genoeg werkstukken zijn verzameld om te vullen​De Haagse Werkplaats.
4. Keramiekatelier Montferland
   Dit atelier beschikt over een 150-liter elektrische oven. De prijzen variëren van €20 per ovenplaat voor lage stook tot €100 voor een volle oven bij hoge stook. Spoedstoken is mogelijk tegen een meerprijs​Keramiek Atelier.

Afhankelijk van je locatie en hoeveel werk je hebt om te stoken, kun je een geschikte optie kiezen. Neem contact op met de locaties voor beschikbaarheid en verdere details.

Het verschil tussen steengoed en aardewerk zit vooral in het bakproces, de samenstelling van de klei, en de eigenschappen van het eindproduct. Hier zijn de belangrijkste verschillen:

1. Baktemperatuur

• Aardewerk:
  • Wordt gebakken bij lage temperaturen, meestal tussen 950°C en 1100°C.
  • Het blijft poreus, tenzij het wordt geglazuurd.
• Steengoed:
  • Wordt gebakken bij hogere temperaturen, meestal tussen 1200°C en 1300°C.
  • Dit maakt het volledig dichtgesinterd (waterdicht) zonder glazuur.

2. Klei samenstelling

• Aardewerk:
  • Gemaakt van klei met een lager smeltpunt.
  • Meestal rood of bruin door een hoog ijzergehalte.
• Steengoed:
  • Gemaakt van klei die bestand is tegen hogere temperaturen.
  • Vaak wit, grijs of lichtbruin, afhankelijk van de minerale samenstelling.

3. Eigenschappen

• Aardewerk:
  • Minder sterk en breekbaarder dan steengoed.
  • Heeft een glazuurlaag nodig om waterdicht te zijn.
  • Wordt vaak gebruikt voor decoratieve objecten of servies dat niet intensief wordt gebruikt.
• Steengoed:
  • Sterker, harder en duurzamer dan aardewerk.
  • Waterdicht en bestand tegen slijtage, zelfs zonder glazuur.
  • Geschikt voor functionele items zoals servies en kookgerei.

4. Uiterlijk

• Aardewerk:
  • Meestal warm van kleur (rood/bruin).
  • De glazuurlaag kan decoratieve effecten versterken.
• Steengoed:
  • Heeft vaak een strakker, moderner uiterlijk.
  • Glazuur smelt beter en kan een gladde, egale afwerking geven.

Toepassing

• Aardewerk: Geschikt voor decoratie en gebruik in niet-intensieve omstandigheden (bijvoorbeeld bloempotten, sierkeramiek).
• Steengoed: Ideaal voor functionele en duurzame toepassingen (zoals mokken, schalen, en tegels).

Kortom, als je iets zoekt dat duurzaam, sterk en waterdicht is zonder glazuur, kies je voor steengoed. Voor decoratieve en minder intensieve toepassingen is aardewerk voldoende.

Je kunt ongebakken keramiek veilig vervoeren,

maar het vereist zorgvuldige voorbereiding en een goede aanpak om beschadiging te voorkomen. Hier zijn enkele tips om jouw kleiwerk veilig te vervoeren naar een ovenlocatie:

1. Werk droogtijden inplannen

• Zorg dat je werk leerhard of volledig droog is voordat je het vervoert.
  • Leerhard: Sterk genoeg om vorm te behouden, maar nog niet volledig droog.
  • Botdroog: Minder kwetsbaar voor vervorming, maar kan sneller breken bij stoten.

2. Verpakken

• Gebruik zachte materialen:
  • Wikkel elk stuk in bubbeltjesplastic, schuimrubber of dikke doeken om schokken te absorberen.
  • Vermijd krantenpapier, omdat dit niet voldoende demping biedt.
• Vul lege ruimtes:
  • Plaats je werk in stevige kratten of dozen.
  • Gebruik vulmateriaal zoals piepschuim, handdoeken of verpakkingschips om beweging in de doos te voorkomen.

3. Positioneren

• Plaatsing in de doos:
  • Grote of zware stukken onderin, kleinere of lichtere stukken erbovenop.
  • Laat voldoende ruimte tussen de stukken, zodat ze elkaar niet raken.
• In de auto:
  • Zet de doos stevig vast, zodat deze niet schuift tijdens het rijden.
  • Vermijd trillende oppervlakken of losse voorwerpen rondom de doos.

4. Omgaan met temperatuur

• Extreme kou of warmte kan spanningen in de klei veroorzaken.
  • Vermijd lange tijd in een hete of koude auto.
  • Houd werkstukken afgedekt als je ze moet laten staan.

5. Speciaal voor fragiele details

• Dunne onderdelen (zoals oren van een vaas) kun je extra beschermen met zachte kussentjes van schuim of een geïmproviseerde mal van piepschuim.

Extra tip

Test je verpakkingsmethode met een minder belangrijk stuk om te zien hoe goed het blijft zitten tijdens het vervoer. Dit helpt je vertrouwen te winnen voor het transport van meer waardevolle werken.

Silex

Leerharde klei

Droge klei beschilderen